آیا استیو جابز انقلاب آیفون را درست پیش‌بینی کرده بود؟

سال ۲۰۰۷ و درست در زمانی که استیو جابز آیفون را به مردم دنیا معرفی می‌کرد، هیچکس تصورش را هم نمی‌کرد امروز و در سال ۲۰۲۰، دنیای تکنولوژی با انقلاب آیفون با چنین تحولاتی روبرو شود. او عقیده داشت دستگاهی که در دستان اوست، «محصولی انقلابی» است که «همه‌چیز را تغییر می‌دهد». جابز در آن کنفرانس خبری از هدف خود مبنی بر کسب سهم بازار یک درصدی سخن می‌گفت. این گوشی که با قیمتی در حدود ۵۹۹ دلار به بازار آمد، توانست با کسب جایگاهی مناسب در بین مردم از محبوبیت مناسبی برخوردار شود. ورود این تلفن هوشمند به بازار را می‌توان نقطه آغاز تعامل عامه مردم با تکنولوژی لقب داد.

با افزایش محبوبیت آیفون در بین مردم، شرکت‌های دیگر سعی کردند تولیدات خود را با تولیدات اپل همگام کنند و از سیاست‌ها و خط مشی‌های انقلاب آیفون درس بگیرند. این شرکت‌ها در قدم اول کیبوردهای فیزیکی خود را حذف کرده و جای آن را به نمایشگرهای لمسی بزرگ‌تر دادند تا با گذشت مدت‌زمانی بسیار کوتاه، این دستگاه‌ها تبدیل به تلفن‌های همراه هوشمندی شوند که هم برای مکالمه – که هدف اصلی تولید تلفن‌های همراه بود – و هم برای سرگرمی و بهره‌وری بیشتر، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در امتداد انقلاب آیفون بود که استخوان کمپانی‌های بزرگی مانند نوکیا و بلک‌بری که از تطبیق دادن خود با اتفاقات روز حوزه تکنولوژی عاجز مانده بودند، خرد شد.

۱۳ سال پس از انقلاب آیفون؛ بازگشت به عقب

با ادامه انقلاب آیفون و تلفن‌های هوشمندی که مسیر آن را ادامه می‌دادند، محصولاتی با تکنولوژی‌های فراتر از جاه‌ طلبانه به بازار معرفی می‌شد که تبدیل به نقطه عطفی برای پردازش موبایل تبدیل شدند. همین موضوع موجب شد تا دستگاه‌های دسکتاپ و سیستم‌عامل‌هایی مانند سیمبین به سرعت از مدار رقابت حذف شوند.

طولی نکشید تا میلیون‌ها اپلیکیشن روانه بازار شد؛ ابزاری که هرگونه خدمات، از رزرو بلیت هواپیما و هتل گرفته تا پخش محتویات صوتی و تصویری و پیام‌رسانی را در بر می‌گیرند.

حالا ۱۳ سال از رونمایی نخستین آیفون گذشته است. مرور جملات استیو جابز در مراسم رونمایی نشان‌دهنده این موضوع است که او از همان بدو قدم گذاشتن به دنیای تلفن‌های هوشمند، کاملا از روندی که در سال‌های آینده با آن روبرو خواهد بود، مطلع بوده است؛ به‌خصوص در دهه‌ای که با همه‌گیر شدن اینترنت، فناوری‌های گوناگون در حال شکل‌گیری بود.

آیفون؛ محصولی که همه چیز را تغییر می‌دهد

جابر معتقد بود: «هر از چندگاهی یک محصول انقلابی از راه می‌رسد که همه‌چیز را تغییر می‌دهد.» و این دقیقا همان کاری بود که آیفون با دنیای تکنولوژی کرد. تلفن‌های همراه بزرگی که روزگاری از آن‌ها صرفا برای مکالمات صوتی استفاده می‌شد، این روزها تبدیل به دستگاه‌هایی شده‌اند که گاها احساس می‌کنیم زندگی بدون آن‌ها برایمان ممکن نیست. امروزه، آن‌قدر به این دستگاه‌ها وابسته‌ایم که تعویض دوره‌ای آن‌ها امری کاملا عادی برایمان محسوب می‌شود.

ده سال پیش را به خاطر بیاورید، اگر روزی تلفن همراهمان را در منزل جا می‌گذاشتیم، صرفا از لحاظ مکالمه به مشکل برمی‌خوردیم که در نهایت با تماس از یک تلفن همگانی یا اداری به دوستان و آشنایان، آن‌ها را از نگرانی درمی‌آوردیم اما این روزها اگر تلفن همراه را در منزل جا بگذاریم، ناگزیر هستیم به منزل برگشته و آن را برداریم، زیرا تمامی فعالیت‌های روزمره‌مان به این دستگاه وابسته است.

این دقیقا همان چیزیست که در سخنان جابر نهفته بود: «کاری که می‌خواهیم انجام دهیم،‌ ساخت محصولی نوآورانه است که استفاده از آن بسیار آسان خواهد بود و به مراتب هوشمندتر از هر موبایل دیگری است که تاکنون ساخته شده است.»

آیفون نخستین گوشی خود را با ۴ دکمه به بازار عرضه کرد و این دکمه‌ها از سال ۲۰۱۷ و با حذف دکمه هوم، تعداد دکمه‌ها به ۳ عدد رسید. آیفون دستگاهی ساده و نوآورانه است که هیچگاه درون جعبه آن کاغذی به عنوان دستورالعمل یا آموزش استفاده قرار نگرفته است؛ هدف اصلی این شرکت، ساده‌سازی تکنولوژی است تا همگان بتوانند بدون کوچکترین مشکل از آن بهره بگیرند.

ظهور و قوت گرفتن اپلیکیشن‌ها با انقلاب آیفون

جابز در بخش دیگری می‌گوید: «نرم‌افزارهای موبایل مثل بچه‌نرم‌افزار می‌مانند. قدرتمند نیستند. امروز ما یک دستاورد نرم‌افزاری را به شما نشان خواهیم داد. نرم‌افزاری که حداقل ۵ سال از آنچه روی هر موبایل دیگری می‌یابید جلوتر است.» برخلاف گوشی‌های موبایل قبلی، آیفون ساخته شده بود تا به صورت مستقل عمل کند و صرفا یک افزونه برای کامپیوترهای دسکتاپ یا لپتاپ‌ها نباشد. در این موبایل، خبری از «اجزای ناقصی که در اکثر موبایل‌ها می‌یابید»‌ نبود و استیو جابز هم این را می‌دانست.

تلفن‌های همراه هوشمند، مردم را قادر می‌ساختند تا تنها با یک دستگاه قادر به کار و بازی باشند. با این همه، نخستین آیفون بدون ایراد نبود و یک قابلیت بسیار ساده را کم داشت: کپی و پیست.

جایز بدون وقفه می‌گوید: «ما چیزی فوق‌العاده را برای دستان شما طراحی کرده‌ایم، خیلی ساده فوق‌العاده.» موبایل‌های آیفون امروزی هویت خود را به دست آورده‌اند. اپل هر ساله آن‌ها را به‌روزرسانی کرده و از مشتریان وفادار خود می‌خواهد که آخرین مدل را خریداری کنند. در بسیاری از کشورهای جهان، آیفون محبوب‌ترین محصول تکنولوژیک مردم است و با از راه رسیدن هر مدل جدید، موبایل خود را مثل لباس عوض می‌کنند.

«این اپلیکیشنی است که برای ارائه اپلیکیشن‌ها روی آیفون نوشته‌ایم و می‌خواهیم با عرضه نرم‌افزار بعدی، آن را به تمام آیفون‌های موجود بیاوریم… به نظرمان واقعاً چیز باحالی است.» اگرچه این جمله در مراسم معارفه نخستین آیفون گفته نشد و مربوط به سخنرانی‌های دیگر جابز است اما توصیف او از اپ استور به عنوان «باحال» واقعاً حق مطلب را ادا نمی‌کرد. این مارکت اپلیکیشن‌های موبایل، به اندازه دستگاه میزبان آن، یعنی آیفون، تحسین‌برانگیز و جذاب بود.

انقلاب آیفون با رونمایی از نام اپ‌استور

این حقیقت را نمی‌توان کتمان کرد که بدون وجود اپ‌استور (و همینطور پلی استور روی موبایل‌های قوت گرفته از اندروید گوگل)، مصرف‌کنندگان نمی‌توانستند تنها با فشار یک دکمه اپلیکیشن‌هایی مانند اینستاگرام، تلگرام یا دیگر اپلیکیشن‌های محبوب امروزی را دانلود کنند.

انقلاب آیفون؛ تحولی در نمایش صفحات وب

جابز در این کنفرانس از یک انقلاب سخن می‌گوید: «این انقلابی دست اول است. انقلابی برای آوردن اینترنت واقعی به موبایل شما.» پیش از این که موج ورود آیفون به بازار موبایل از راه برسد، صفحات وب روی موبایل‌ به شکلی بسیار ضعیف نسبت به همتای دسکتاپی خود نمایش داده می‌شدند: به شکلی کند بارگذاری می‌شدند و صرفا استخوان‌بندی صفحات قابل مشاهده بود. در دهه‌ای که تلفن‌های همراه هوشمند معنای واقعی خود را به دست آوردند، مصرف‌کنندگان توانستند از قدرت واقعی اینترنت روی دستگاه‌های موبایل بهره‌مند شوند.